Thies: Geschiedenis begint in je achtertuin

Thies groeide op in Kerkrade, aan de rand van de steenberg van de voormalige mijn Willem Sophia. Als kind liep hij daar rond met de overtuiging: die berg, die heeft opa gemaakt. Opa was oud-mijnwerker én verzamelaar van verhalen – zijn woonkamer was tot de nok gevuld met boekenkasten. Op woensdagmiddagen, als Thies op bezoek kwam, plukte hij regelmatig een boek uit de kast. Tot zijn verbazing gingen de meeste boeken over het mijnverleden van de regio, gevuld met zwart-witfoto’s van imposante gebouwen, schachten en koempels. Beelden die contrasteerden met de wereld die hij buiten zag. Die confrontatie tussen verleden en heden zette iets in gang: een blijvende nieuwsgierigheid naar het verhaal van de streek.

De opa van Thies is inmiddels overleden, en in de laatste jaren van zijn leven was hij zo goed als doof. Lange gesprekken waren lastig, zeker toen Thies nog jong was en vooral praktische vragen stelde: hoe werkt een schacht, wat is steenkool? Maar stel dat hij hem nu zou kunnen spreken, dan zou hij het gesprek heel anders aanvliegen. Dan zou het niet meer gaan over techniek, maar over het menselijk verhaal: Wat deed het met je om jarenlang onder de grond te werken? Hoe voelde het toen alles instortte met de sluiting van de mijn? En hoe was het om daarna ineens op een kantoor te belanden, terwijl oud-collega’s hun draai niet meer vonden? Vragen waar hij als volwassene pas echt het belang van inziet.

Thies begon ooit aan de lerarenopleiding geschiedenis en vervolgens de pabo. Tijdens een stage nam hij een groep 8 mee naar een oude mijnschacht. De leerlingen herkenden het gebouw. Ze reden er vaak langs, maar wisten er niets vanaf. Thies gelooft dat het onderwijs meer moet doen met lokale geschiedenis. Waarom gaat het in schoolboeken altijd over de rest van Nederland, terwijl er hier dichtbij huis ook zoveel gebeurd is? Dat zijn de verhalen die kinderen echt kunnen raken, juist omdat ze er zelf deel van uitmaken.

Wie denkt dat het mijnverleden alleen nog in boeken leeft, heeft het mis. Volgens Thies ligt het verleden nog overal om ons heen, je moet alleen weten waar je moet kijken. “Ik zou kinderen meenemen naar Schacht Nulland, het Discovery Museum, of ze de Wilhelminaberg op sturen. Of naar oude ondergrondse vakscholen in de buurt, die we dagelijks passeren zonder te weten wat ze ooit waren.” Op die manier wordt geschiedenis tastbaar. Je loopt er letterlijk middenin. En dán pas gaat het echt leven.

Op Instagram combineert Thies zijn liefde voor geschiedenis met zijn gevoel voor humor. Samen met zijn compagnon Jaimy Jurgen maakt hij onder de naam Kirchroa Tropical grappige filmpjes met een serieuze ondertoon. Die mix van humor en educatie blijkt een gouden combinatie. “Als ik met één video iemand raak, als er één iemand is die daarna denkt: hé, dat wist ik niet… dan is dat voor mij al winst.” En ook voor volwassenen geldt: juist als het om de eigen regio gaat, voelen mensen zich aangesproken.

Thies voelt dat er iets verandert in de regio. Waar mensen zich vroeger soms schaamden voor hun afkomst – de stempel van ‘oude mijnstreek’, de vooroordelen, de achterstanden – lijkt er nu langzaam iets van trots terug te keren. En dat is ook precies wat hij wil aanwakkeren. “Natuurlijk is er veel misgegaan. De mijnsluitingen hebben littekens achtergelaten. Maar we moeten niet blijven hangen in die mentaliteit. Onze generatie moet kleur terugbrengen in de regio. Verantwoordelijkheid nemen, maar ook genieten van alles wat hier wél is. We wonen in een prachtige regio”.

Wil je nog meer lezen over de mijnen, vanuit het perspectief van een oud-mijnwerker en kleinzoon van een mijnwerker? Lees dan de interessante verhalen van Martin en Patrick.