Pat’s Tostibar: een ode aan Heerlen, de mijnen en het leven zelf

Mijntijd is ook jouw tijd

In hartje Heerlen, waar vroeger het zwarte goud stroomde, vind je een plek waar de verhalen nog steeds borrelen. Eigendom van Patrick Byrman, of gewoon Pat zoals iedereen ’m noemt. Een man die net zo stevig geworteld is in Heerlen als de mijntorens ooit waren in de Limburgse bodem.

 

Stap binnen bij Pat’s Tostibar en je stapt een stukje geschiedenis in. De muren van zijn zaak zijn behangen met voorwerpen uit de mijntijd, foto’s, kunst en herinneringen die zomaar tot leven komen tijdens je lunchpauze. Een tosti met een vleugje nostalgie, zeg maar. Hier komt heel Heerlen samen; letterlijk én figuurlijk.

Documentaire 'Het stof daalt'

Vijftig jaar na de sluiting van de laatste steenkolenmijn brengt NPO de indrukwekkende serie 'Het stof daalt'. Deze reeks duikt diep in de blijvende impact van de mijnindustrie op Limburg en haar inwoners. De serie is opgenomen in de regio Zuid-Limburg, met talloze herkenbare plekken en verhalen die het extra boeiend maken om te kijken!

Lees verder

Het zwijgen van de mijnen

Hoewel beide opa’s van Pat in de mijnen werkten – eentje boven, de ander ondergronds – werden de verhalen thuis niet verteld. “De kerk, dáár werd nog over gesproken,” vertelt hij. Over het mijnwerkersbestaan? Niets. Het enige tastbare dat Pat van zijn opa overhield, was het beeld van een man die aan de zuurstof zat. Jaren ondergronds eisen hun tol. Zijn opa raadde zijn zoon af om ooit datzelfde pad te bewandelen. Waarschijnlijk wilde hij hem sparen voor die zware, grauwe wereld.

Verhalen die blijven ademen

Toch vond Pat een andere manier om de geschiedenis levend te houden. Hij dook zélf in de verhalen, bracht het verleden naar zijn tostibar, en liet het letterlijk op zijn huid vereeuwigen met een koempel-tattoo. “Een ode aan mijn voorouders,” zegt hij daarover. “Zij hebben keihard gewerkt voor Nederland. Dat mag nooit vergeten worden.”

Mijntijd in Parkstad

Zo’n 75 jaar lang dreef de regio die we nu kennen als Parkstad op steenkool. Rustige dorpen groeiden uit tot bruisende mijnsteden, waar dag en nacht werd gewerkt aan het winnen van het zwarte goud. Elf mijnen bepaalden het ritme van het leven. Tegenwoordig lijkt veel van die tijd verdwenen, maar wie goed kijkt, ziet dat de sporen nog overal zijn.

Heerlen: de stad van de bontjassen

We lopen met Pat door het centrum. Hij wijst omhoog – niet naar de winkels, maar naar de gevels. “Zie je dat? Dát is de rijkdom van de mijntijd.” Prachtige architectuur, gebouwd in de hoogtijdagen van Heerlen, toen het bontjassengehalte nergens hoger was. En in het Maankwartier? Daar komen verleden en toekomst samen. De bogen, het ontwerp van kunstenaar Michel Huisman, de verhalen in steen gegoten. Hier, op het Maanplein, leeft de stad.

Een stad die bruist, als je goed kijkt

Voor Pat is Heerlen meer dan een plek – het is zijn thuis, zijn inspiratie, zijn missie. Hij wil dat ondernemers weer durven. Dat de stad leeft. En dat de verhalen van de koempels niet verdwijnen in het stof, maar worden doorgegeven. Aan de jeugd. Aan jou. Aan iedereen die even stil wil staan bij wat ooit was, en bij wat nog komen gaat. De mijnen mogen dan gesloten zijn, maar de verhalen klinken nog altijd door.

Nog meer inspirerende mijnverhalen

Patrick zet zich in voor het behoud van de mijnverhalen, maar hij is gelukkig niet de enige. Ook Thies en Martin delen hun persoonlijke herinneringen aan het mijnverleden. Benieuwd naar hun verhalen? 

⟶ Blog van Thies Jansch
Logo Visit Zuid-Limburg

Het verhaal van Thies

Bij Thies sloeg de vonk al vroeg over. Later dook hij dieper: wat maakt onze regio tot wat ze nu is? En wat zit er in ons als inwoners, dat terug te voeren is op die mijntijd? Het mijnverleden zit niet alleen onder de grond; het zit in ons DNA.

Lees verder
⟶ Blog van Martin Herbergs
Logo Visit Zuid-Limburg

Het verhaal van Martin

Martin is één van de kostbare oud-koempels die zelf nog kan vertellen over de mijntijd én is tevens de drijvende kracht achter de realisatie van de Gedachteniskapel voor de Mijnwerkers.

Lees verder

Ga op ontdekking in Parkstad

Dame wandelt door Nederlands MijnMuseum.

Nederlands Mijnmuseum

Hier ligt het mijnverleden niet verstopt in stoffige vitrines, maar staat het pontificaal in de etalage. Verspreid over vier verdiepingen duik je in het verhaal van het zwarte goud: van de gouden jaren vol groei en glorie, tot de schaduwkant van het ondergrondse leven. 

Schacht Nulland in Kerkrade op een regenachtige dag

Schacht Nulland

De Schacht Nulland behoorde tot de voormalige Domaniale Mijn in Kerkrade. Dit is nog steeds een plek waar Martin regelmatig afspreekt met oud-mijnwerkers. Een plek waar de verhalen naar boven komen!

Oud-mijnwerker en oprichter van de gedachteniskapel poseert voor de rode deur van de gedachteniskapel.

Gedachteniskapel van de mijnwerkers

Martin maakte zich jarenlang sterk om het voormalige lijkenhuisje om te bouwen naar eervolle gedachteniskapel voor de mijnwerkers. Het resultaat mag er zijn, bekijk het zelf!